Gevaarlijke ruimte
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een gevaarlijke ruimte in de bouwsector is een ruimte die niet primair is ontworpen voor menselijk verblijf en specifieke risico's met zich meebrengt voor de veiligheid en gezondheid, zoals verstikking, bedwelming, vergiftiging, brand of explosie.
Omschrijving
Gevaarlijke ruimtes, vaak aangeduid als besloten ruimtes, zijn omstandigheden die onder normale omstandigheden afgesloten zijn van de omgeving. Ze kenmerken zich door beperkte toegankelijkheid en vluchtmogelijkheden, weinig daglicht en slechte ventilatie. Hierdoor kunnen gevaarlijke atmosferen ontstaan door bijvoorbeeld zuurstoftekort of de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen. Werkzaamheden in deze ruimtes, zoals lassen, snijden of werken met oplosmiddelen, kunnen de risico's verder verhogen. Voorbeelden van dergelijke ruimtes zijn kelders, kruipruimtes, tanks, riolen en liftschachten.
Risico's en veiligheidsmaatregelen
De gevaren in besloten ruimtes kunnen divers zijn en omvatten onder andere verstikking door zuurstofgebrek, bedwelming of vergiftiging door schadelijke stoffen, en brand- of explosiegevaar. Ook fysieke gevaren zoals beknelling, vallen, elektrocutie en verwondingen door machines komen voor. Om veilig te werken in gevaarlijke ruimtes is een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) cruciaal. Vaak is ook een Veiligheids- en Gezondheidsplan (V&G-plan) verplicht, zeker bij risicovolle bouwprojecten of wanneer meerdere bedrijven samenwerken. Specifieke maatregelen omvatten onder andere het plaatsen van waarschuwingsborden, zorgen voor goede ventilatie, het afsluiten van leidingen en stilzetten van machines, en het gebruik van geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) zoals ademhalingsbescherming en valbeveiliging. Een buitenwacht, ook wel mangatwacht genoemd, is vaak vereist voor toezicht.
Wetgeving
Veilig werken in besloten en gevaarlijke ruimtes is wettelijk geregeld in onder andere het Arbobesluit. Artikelen hierin behandelen gevaren zoals verstikking, bedwelming, vergiftiging, brand of explosie. Werkgevers zijn verplicht om voorlichting en instructie te geven over de gevaren en te nemen maatregelen. Een bedrijfshulpverleningsplan (BHV-plan), gebaseerd op de RI&E, moet maatregelen bevatten voor specifieke gevaren in besloten ruimtes. Soms is een veiligwerkvergunning of werkopdracht nodig die dagelijks vernieuwd of verlengd moet worden en waarin risico's en maatregelen schriftelijk zijn vastgelegd.
Vergelijkbare termen
Onveilige ruimte
Gebruikte bronnen: